Waarom moeten we betalen voor het gebruik van natuurgebieden van Natuurmonumenten; waarom worden we daarbij anders behandeld dan individuele wandelaars? Als KWbN krijgen we regelmatig met deze vraag van onze lidorganisaties te maken. Vandaar dat we Natuurmonumenten om een toelichting vroegen. Onderstaand een samenvatting van het antwoord dat wij kregen.
Natuurmonumenten beschermt sinds 1905 de Nederlandse natuur. Dat doet zij door natuurgebieden aan te kopen en te ontwikkelen. Binnen die gebieden zijn wandelaars, fietsers en andere bezoekers van harte welkom om de natuur te beleven.
Tegelijkertijd heeft Natuurmonumenten de taak om die natuur waar mogelijk te beschermen en te ontlasten. Vanaf haar oprichting heeft Natuurmonumenten daarom sterk gelet op toegangsverlening. Eerst door alleen toegang te verlenen aan haar eigen leden; later door te zoneren met slim gekozen entrees, wandelroutes en faciliteiten.
Recreatie neemt de laatste jaren sterk toe. Dit zorgt voor grote druk op de natuurgebieden. Behalve met individuele bezoekers krijgt Natuurmonumenten steeds vaker te maken met verzoeken voor bijzondere activiteiten. Behalve wandelevenementen betreft dat onder meer muziekconcerten, yoga, bootcamptraining, wildfotografie, honden-uitlaatservices, geocaching en asverstrooiing. Per jaar gaat het om duizenden activiteiten van uiteenlopende organisaties.
Voor Natuurmonumenten brengt dit allemaal extra werk en kosten met zich mee. Denk daarbij aan de administratieve verwerking van alle aanvragen, extra maatregelen om natuurverstoring te voorkomen, (extra) toezicht, snellere slijtage van recreatieve faciliteiten en het opruimen van spullen die na een activiteit achterblijven. Voor dat laatste zijn evenementorganisatoren verantwoordelijk, maar in de praktijk blijken ze dat toch niet allemaal te doen.
Door dit alles ziet Natuurmonumenten zich genoodzaakt tot het volgende beleid:
Het aankopen en onderhouden van natuurgebieden wordt voor een deel gesubsidieerd. Dat geldt niet voor het inrichten van het gebied met faciliteiten om recreatie mogelijk te maken. Die betaalt Natuurmonumenten vrijwel helemaal zelf vanuit contributies en bijdragen van gebruikers. Om de natuur open te stellen voor individuele bezoekers ontvangt Natuurmonumenten een klein bedrag (36 euro per hectare) van de overheid. Deze ‘SNL-openstellingssubsidie’ dekt echter niet de kosten van het onderhoud van de recreatieve faciliteiten.
KWbN heeft begrip voor het beleid van Natuurmonumenten. Natuurbeleving is voor veel wandelaars een belangrijk motief en Natuurmonumenten maakt dit (mede) mogelijk. Uiteraard brengt dit kosten met zich mee en we vinden het ook niet onlogisch dat gebruikers daar een bijdrage aan leveren. Dit neemt niet weg dat wij de financiële lasten voor organisatoren van wandelevenementen zo veel mogelijk willen beperken. Met veelal beperkte middelen spannen ook zij zich in om wandelaars een unieke natuurervaring te bieden en daarbij de natuur zoveel mogelijk te ontzien. Daarom zijn we samen met Natuurmonumenten op zoek naar een goede manier om de kosten voor wandelorganisaties zoveel mogelijk te verminderen.
