De Stichting Zevenheuvelenloop houdt zich al decennia lang bezig met het duurzaam organiseren van hardloop- en wandelevenementen. Directeur Alexander Vandevelde legt uit waarom de stichting dat doet en waar je op moet letten bij een duurzame organisatie.
“Mijn voorganger Henk Stevens was in 1984, toen we zijn opgericht, al bezig met duurzaamheid en circulariteit”, vertelt Vandevelde. “Je wilt de aarde niet leegtrekken en een onleefbare planeet achterlaten voor het nageslacht, was toen al de gedachte. Ook het organiseren van wandeltochten heeft impact op het milieu. Dat wil je zoveel mogelijk vermijden.
Je kunt eigenlijk wel zeggen dat duurzaamheid altijd al in ons dna heeft gezeten. Vroeger ging het vooral om het tegengaan van smog en zure regen. Tegenwoordig staat het verminderen van fossiele brandstoffen bovenaan de agenda. Dat vraagt om een systeemverandering van je organisatie, maar ook om beïnvloeding van het gedrag van je deelnemers.”
De belangrijkste factor om rekening mee te houden als je duurzaam wilt organiseren, is mobiliteit. “De grootste slag die je kunt slaan, is als deelnemers per fiets of met het openbaar vervoer naar het startpunt van de wandeling komen.
Wij hebben bijvoorbeeld veel overleg met de NS en busmaatschappijen om het reizen zo goedkoop mogelijk te maken. Je kunt al een NS-groepsticket kopen voor zes euro. Daar kunnen zes mensen in heel Nederland gebruik van maken. Met de busmaatschappijen in een straal van 40 kilometer rondom Nijmegen hebben we een deal gesloten. Het busvervoer is gratis als je een startnummer hebt van een tocht, die wij hebben georganiseerd.”
“Je bent als organisatie constant bezig met gedragsbeïnvloeding op het gebied van duurzaamheid. Je moet het mensen zo gemakkelijk mogelijk maken om met het openbaar vervoer te reizen. We hebben bijvoorbeeld het startpunt van de Zevenheuvelenloop verlegd naar een locatie vlakbij het NS-station.
Om bij het station in Elst, Cuijk en Wijchen te komen, bieden we de Slinger-app aan. Dat is een soort carpoolapp waarmee deelnemers lege plekken in hun auto kunnen aanbieden om samen naar het station te rijden. Aan de andere kant kun je negatief beïnvloeden door de parkeerkosten bij het startpunt van de tocht aanzienlijk te verhogen.”
Of die maatregelen effect hebben? “Zeker, dat zien we in de cijfers. We onderzoeken dat voorafgaand aan een loop en ook in een evaluatie. Daaruit blijkt dat het aantal deelnemers dat met de auto komt ten opzichte van voorgaande jaren steeds meer afneemt.”
“Ook op het gebied van voeding voor vrijwilligers en deelnemers is er nog veel te winnen”, vindt Vandevelde. “Wij bieden alleen nog vegetarisch voedsel aan en dan het liefst lokaal of seizoensgebonden. Waterbekertjes gebruiken we niet meer. We vragen de deelnemers hun eigen duurzame waterfles mee te nemen. Of anders kunnen ze bij ons een recyclebaar bekertje aanschaffen.”
Of je dan niet moraliserend overkomt? “Het is niet onze bedoeling om met een moraliserende vinger te wijzen naar bijvoorbeeld mensen die nog wel vlees eten. We willen mensen alleen bewust maken van de gevolgen daarvan. De keuze is aan hen.”
Om de afvalberg te verminderen, hanteert Stichting Zevenheuvelenloop een verbod op het uitdelen van folders en brochures. “We zijn in overleg gegaan met sponsoren en vragen ze dat niet meer te doen. Ook zij hebben een duurzaamheidsdoelstelling. Het liefst willen we dat alles online gaat of via een QR-code. Ook het gebruik van grondstoffen proberen we te verminderen. Bijvoorbeeld door deelnemers vooraf te vragen of ze een medaille willen. Als ze ervan afzien, krijgen ze korting op de deelnameprijs. Bovendien zijn de medailles die we uitreiken niet meer van edelmetaal maar van afvalhout.”
Bij de organisatie van evenementen maakt de stichting zoveel mogelijk gebruik van groene energie en vaste stroompunten. “We hebben veel connecties met buurtbewoners die ons groene stroom leveren tijdens een evenement. In sommige gevallen maken we gebruik van accupakketten. Dat zijn grote containers met groene stroom. Dat kost wel een paar maanden voorbereidingstijd, daar moet je dan wel rekening mee houden. Ook zijn er meer kosten aan verbonden. Ik merk wel dat onze sponsors ook open staan voor duurzaamheid. Het is een hot topic. Zij willen hier graag in investeren.”
Kun je stellen dat duurzaam organiseren meer sponsors oplevert? “Nou, het helpt wel als je een gezamenlijk duurzaamheidsdoel hebt. Ook sponsoren moeten wat met duurzaamheid. Dus als je elkaar daarin kunt vinden, sla je twee vliegen in één klap.”
Stichting Zevenheuvelenloop is een relatief grote organisatie. Aan Vandevelde de vraag hoe kleinere wandelorganisaties duurzaam kunnen organiseren. “Je moet stap voor stap beginnen. Eerst kijk je binnen je organisatie op welke manier je kunt verduurzamen. Je moet je er als organisatie in verdiepen en erin geloven. De cruciale vraag is: Wat kan er minder?
Ik zou beginnen met de mobiliteit. Hoe krijg je de deelnemers in het OV of op de fiets? Ga in gesprek met de NS en busmaatschappijen en kijk wat er mogelijk is. Vervolgens kun je kijken wat je kunt doen om het afval tijdens een evenement te verminderen. Ga in overleg met sponsors. Maar probeer ook vooral om het wiel niet opnieuw uit te vinden. Kijk hoe anderen het doen.
Het zit ’m vaak in kleine dingen. Bijvoorbeeld geen plastic afzetlinten meer gebruiken, geen plastic bekertjes bij de drinkvoorziening, geen medailles etc. En meet ook het resultaat van je inspanningen. Dan kun je waar nodig gaan bijsturen.”
Tips om duurzaam te organiseren
Niet bekend met de Zevenheuvelenhike? In 2022 liet de organisatie deze video-impressie maken:
