Hoe maak je van een wandeltocht een beleving?

Wat maakt een wandeltocht onweerstaanbaar? Uit ons recente marktonderzoek blijken vijf ingrediënten telkens terug te komen: duidelijke routes, een fijne sfeer, passende uitdagingen, goede ontzorging en een onderscheidende beleving. Peter van der Molen, eigenaar van Bonbonnerie Borrel en bestuurslid van wandelsportvereniging Wipstrikkwartier in Zwolle, vertelt hoe hij samen met het bestuur van de Zwolse wandelverenigingen, lokale ondernemers en vrijwilligers van de vernieuwde Blauwvingerwandeltocht een succes maakte.

Van wandelen naar beleven: keuzes die het verschil maken

Hoe creëer je een tocht die indruk maakt, waar mensen voor terugkomen en waarvoor ze graag wat extra’s betalen? De Blauwvingerwandeltocht wordt al ruim twintig jaar georganiseerd. Toch besloot de vereniging in 2024 het roer om te gooien. Peter vertelt: “We wilden niet alleen mensen laten wandelen, maar ze Zwolle echt laten ervaren. Daarbij waren we al jaren stabiel in het aantal deelnemers; we wilden een nieuw publiek aantrekken.”

Het resultaat was de vernieuwde Blauwvingerwandeltocht met een historisch thema, proeverijen en verrassingen onderweg. Hoe kwamen ze hierop? “Een onderscheidende beleving begint door met een open blik naar je omgeving te kijken”, vertelt Peter, “wat heeft je stad of dorp te bieden? Welk verhaal wil je daarover vertellen? Zo hebben we in Zwolle een prachtige, historische binnenstad. Dat gaf meteen richting aan alles: de routes, de vormgeving, de activiteiten, de samenwerking met lokale ondernemers. Zo ontstond een samenhangende tocht.”

Routes die iets vertellen

Tijdens de vernieuwde Blauwvingerwandeltocht - een naam die voortkomt uit het verhaal dat Zwolse wethouders nogal op de centen waren en blauwe vingers kregen van het natellen van het geld dat blauw afgaf - waren er routes van 5 tot 25 kilometer. Deelnemers zagen tijdens deze wandelingen de belangrijkste, historische plekken van Zwolle en lazen er in hun routeboekje al wandelend korte verhalen over. “Als je wandelaars meeneemt in een verhaal, gaan ze anders kijken. Je route wordt meer dan kilometers: het wordt een ervaring.” Daarvoor lette de organisatie ook op variatie; korte lussen voor gezinnen, langere routes voor liefhebbers van uitdaging en overal subtiele prikkels: proeverijen, kleine opdrachten en visuele verrassingen.

Een unieke sfeer creëren

Bij aanvang kregen de deelnemers vier dukaten om onderweg in te leveren voor diverse Zwolse specialiteiten. Tijdens de tocht kwamen deelnemers ook bewoners in historische kleding tegen en op de 5 km route waren prikkers ‘verstopt’. Kinderen kregen een kaartje met tien vakjes waar ze de prikken in moesten drukken. Na afloop kregen ze daarvoor een kleinigheidje. “Van ouders hoorden we dat kinderen veel enthousiaster meeliepen dan wanneer ze gewoon gingen wandelen.” Het vijfde muntje dat deelnemers kregen werd na afloop ingeleverd voor een warme kop soep: een gezamenlijk slotmoment.

Lokale ondernemers als smaakmakers

Een belangrijk uitgangspunt van KWbN is duurzaam organiseren, waarbij lokale samenwerking een grote rol speelt. De Blauwvingerwandeltocht is hiervan een sterk voorbeeld. “Veel Zwolse ondernemers waren enthousiast om bij te dragen. Samen creëer je iets moois voor je stad en het is meteen reclame voor je eigen bedrijf”, vertelt Peter. Zo verzorgden lokale bakkerijen en speciaalzaken de proeverijen en hielp een museum met de historische kostuums.

Zintuigen prikkelen: van smaak tot sfeer

Een tochtbeleving wordt sterker naarmate meer zintuigen worden aangesproken. Peter: “We hebben gekeken naar wat bij ons thema past. Historie? Dan kies je voor verhalen, beelden, geluiden in het centrum, ontmoetingen met kostuums. En natuurlijk smaak: de Zwolse lekkernijen maakten het compleet. We lieten ook een speciale pin ontwikkelen door AI. Deelnemers konden vooraf aangeven of ze deze - tegen betaling - aan het einde als medaille mee naar huis wilden nemen. Het merendeel wilde de pin graag ontvangen, heel leuk om te merken was dat.”

Betekenisvolle extra’s langs de route

Wil je zelf ook zo’n leuke ervaringstocht organiseren? Peter heeft een aantal tips op basis van zijn ervaring:

Kijk met een creatief oog naar wat er nu nog niet is, maar wel mogelijk is.
Maak het verrassend; vraag jezelf af waardoor jij je graag zou laten verrassen tijdens een wandeltocht met het thema dat je hebt gekozen.
Informeer wat er al beschikbaar is: zo wist de organisatie van de Blauwvingertocht dat de historische kledij van een opgeheven groep bij een museum lag. Deze mochten ze gratis lenen voor hun tocht.
Betrek lokale ondernemers: veel ondernemers maken graag deel uit van je evenement. Dit is meteen goed voor hun eigen zichtbaarheid.
Kijk of je een combinatie kunt maken met een ander evenement om elkaar te versterken: laat bijvoorbeeld het laatste deel van je routes over een festival lopen. Of combineer je tocht met andere activiteiten die op dat moment plaatsvinden.

Prijs-/kwaliteitverhouding: hoeveel beleving kun je toevoegen?

Hoe bepaal je een realistische prijs, zeker wanneer je extra’s wilt bieden? Peter: “We gingen uit van 700 deelnemers en hebben berekend wat we binnen ons budget konden creëren dat echt waarde toevoegt. Vervolgens hebben we onze prijs bepaald. Die werd iets hoger dan voorgaande jaren, maar wandelaars wilden dit wel betalen omdat ze merkten dat de kwaliteit het waard was.” Uit ons KWbN-wandelonderzoek 2025 blijkt ook dat wandelaars bereid zijn extra te betalen voor beleving wanneer ze vooraf begrijpen wat ze mogen verwachten en wanneer het aanbod herkenbaar, lokaal en kwalitatief goed is. De snelle groei van belevingstoeren onderstreept dat.

Chocolate Walk

De Chocolate Walk is een tocht die Peter ook mede organiseert. Deze tocht groeide van 1.300 deelnemers in 2023 - waar de organisatie er 250 verwachtte - naar 2.300 in 2025. Tien ondernemers met een link met chocola vormen hier de kern van het evenement. De tocht verbindt lichtobjecten, chocoladeproeverijen en winterse sfeer tot één samenhangend verhaal.

Beleving als inspiratie voor 2026

Peter wil samen met regionale KWbN-ambassadeurs Hilly en Marco in 2026 een wandelcafé over het onderwerp beleving organiseren. “We willen organisatoren inspireren om ook hun eigen tochtverhaal te versterken. Je hoeft niet groot te beginnen; één goed gekozen element kan al een enorm verschil maken.”

Tot slot: van tocht naar ervaring

De Blauwvingerwandeltocht 2.0 laat zien hoe krachtig een helder thema, lokale samenwerking en zintuigprikkeling kunnen zijn. Het maakt van een wandeling een verhaal dat mensen samen beleven, onthouden en doorvertellen. Peter vertelt: “Ik schat dat ongeveer tweederde van de deelnemers niet uit Zwolle kwam. Naderhand hoorden we van velen dat ze Zwolle nog niet kenden en aangenaam verrast waren. Ze zeiden allemaal terug te willen komen.”